Uitstekend resultaat

Nawoord

Schuld is een belangrijk thema in mijn leven. Daarom wilde ik er graag over schrijven. De atoombom op Hiroshima was zoiets ergs, dat het mij een uitstekend onderwerp leek om over schuldgevoelens te schrijven. Wie schetst echter mijn verbazing toen geen van de verantwoordelijken spijt leek te hebben. President Truman niet en ook niemand van de bemanningsleden van de Enola Gay. Alleen Claude Eatherly, de piloot van het toestel dat de weersomstandigheden boven Hiroshima ging bekijken, claimt gevoelens van schuld. Zijn beweringen worden echter van alle kanten zo betwijfeld, dat het voor mij niet mogelijk was om hem als hoofdpersoon van dit verhaal te nemen.

De naam Niels Richardson is verzonnen. De naam van de echte radioman van de Enola Gay luidde Richard Nelson. Om toch een beetje bij de waarheid te blijven heb ik het leven van de ik-persoon losjes op de biografie van de echte radioman gebaseerd. Naar believen heb ik de feiten uit zijn leven echter naar mijn hand gezet. Wie meer over de ware Richard Nelson wil weten, kan terecht bij het boek 43 Seconds to Hiroshima. Voor de rest heb ik geprobeerd zo waarheidsgetrouw mogelijk verslag te doen van de gebeurtenissen rond het afwerpen van de eerste atoombom uit onze menselijke geschiedenis.

Alleen ten behoeve van de leesbaarheid heb ik een paar dingen aangepast. Officieel zat bij voorbeeld ook Robert Shumard als assistent radarman aan boord van de Enola Gay, maar er waren al zoveel bemanningsleden waar de lezer mee kennis moest maken dat ik deze ene man heb “thuisgelaten”. Bovendien bestond er in het echt een scheidslijn in de groep: normaal vloog Robert Lewis met zijn eigen bemanning, maar telkens als kolonel Tibbets vloog nam hij zijn oude strijdmakkers Ted van Kirk en Tom Ferebee mee, die dan de vaste navigator en bombardier van Lewis’ team vervingen. Dat gaf scheve ogen. In mijn verhaal het ik Van Kirk en Ferebee opgenomen als vaste bemanning van Lewis.

De atoombommen op de steden Hiroshima en Nagasaki gaven verschrikkelijke explosies. In de tussentijd heeft de wetenschap echter niet stilgezeten en beschikken wij op aarde over waterstofbommen die minstens 1000 keer krachtiger zijn dan de Kleine Jongen. Sinds 1945 zijn er al meer dan 250 kernproeven met nieuwere bommen genomen door verschillende landen. Het eiland Bikini staat op de Werelderfgoedlijst, opdat wij nooit vergeten dat dit hele eiland totaal onbewoonbaar is gemaakt door alle kernproeven.

Behalve als wapen wordt de techniek van kernfusie ook gebruikt om energie op te wekken. Japan zelf is inmiddels een van de grootste kernenergieproducenten ter wereld. Voor hun vele industrieën om auto’s en andere dingen te maken, hebben zij grote hoeveelheden energie nodig. Helaas is het opwekken van deze buitengewoon krachtige energie niet altijd veilig. Na een aardbeving in 2011 overspoelde een tsunami de Japanse kerncentrale in Fukushima en kon met moeite een explosie voorkomen worden. Radioactief water stroomde dagenlang de zee in. Eerder al, in 1985, gebeurde er een ongeluk in een kerncentrale van Tsjernobyl. In dat gebied kan nog altijd niet geleefd worden.

Het is beangstigend om te bedenken dat de mens inmiddels zulke sterke wapens heeft uitgevonden dat hij zichzelf en al zijn soortgenoten kan vernietigen, en óók dat er mensen bestonden die bereid waren deze wapens in te zetten! Laten we hopen en bidden dat Hiroshima inderdaad een afschrikwekkend genoeg voorbeeld heeft gegeven, zodat geen gek het ooit in zijn hoofd haalt om een atoomoorlog te beginnen. Of, zoals de Amerikaanse generaal Omar Bradley ten tijde van de Tweede Wereldoorlog al zei: “Je kunt maar op één manier een atoomoorlog winnen. Door ervoor te zorgen dat hij nooit begint.”